ISANG ARAW SA NAYON; Ika labindalawang yugto; By Bankero

Ang atin pong paksa ay tunkol sa mga pang lunas na ginagamit noon at ngayon sa ating mga nayon na hangang ngayun ay nakikita pa natin ang iba sa ating bayan.

1.       Ang lunas sa kolera- ayon kay lolo Jose upang makaligtas sa kolera ang isang sangbahayan, kinakailangan humanap agad ng BALINGWAY,(isang uri ng bagin) at itoy itatali sa palibot ng bahay. At upang lalong makatiyak  na maligtas sa sakit na kolera , salot, at iba pang karamdaman na dala ng masamang hangin, ay kailangan kumuha ng luyang itim, diyamanteng hilaw, kahoy na sinukuan at malindatong itim at pagsamasamahin.

2.       Kung naghihirap sa panganganak ang isang babae- kailangan kumuha ng bagin na lumampas sa kahoy o bato at kinakailangang magbabad sa bibig ng baging nabanggit. Ayon pa kay lolo ang bagin na ito ay lubhang mabisa kung ikaw ay haharangin sa daan, at ito raw ay ginagamit sa harap ng hukuman upang makaligtas sa parusa ng batas.

3.       Mabisang gamut sa kurso- ang dahon daw ng manga, tsiko at kape, ay mabisang gamot sa nagkukurso, kumuha raw ng tig iilang dahon at ilaga at ipainom at daglian ay lunas.

4.       Ang gamut sa malaria-ang dita raw ang siyang pinaka mabisang kagamutan sa may sakit na malaria, ilaga raw ang balat nito, ayon pa sa matanda isumpit ang pinaglagaan nito at agad na huhupa ang karamdaman. At pabulong na wika ni lolo kung makakakuha ka ng tatlong dahon ng dita ay binyagan mo ito sa araw ng biyernes at mabisang tagabulag.

5.       Gamut sa kagat ng hayop na makamandag-kumuha raw ng bawang at pitpitin ng pinong pino at pagkatapos ay siyang itapat sa kinagat at kung wala namang bawang ay pwede rin daw ang katas ng sibuyas at ilagay sa bahagi na kinagat.

6.       At kung sakali naman day na sa paglalakad ay matinik ay kumuha ng luyang dilaw, dikdikin at lahukan ng konting langis ng niyog na mainit init ng kaunti at siyang ilagay sa bahagi na natinik.

7.       At kung kayo naman daw ay napasukan ng antipalo(hayop na maliit sa ulapihan)  sa inyong tainga ay agad kumuha ng isdang tuyo na maalat, at itapat sa butas ng tainga at agad ay lalabas ang nasabing hayop.

8.       At ang mabisa naman sa kagat ng ahas ay kung tawagin ay sungay ng Ulikorneo na pinakakapit sa sugat na nakagat ng ahas.

        Sa mga dating gamot na nabangit ay maaring ginagamit pa hangang sa ngayun dahil nakikita ko pa sa bulante na may tinda nito at kung Biyernes ay sa Sinipian. Ang susunod po ay tungkol sa panlaban sa Elemento o Lintik